Zabytkowe pomniki Wrocławia sprzed 1945 r.

Szermierz
secesyjna fontanna na pl. Uniwersyteckim z posągiem przedstawiającym nagiego, dobrze zbudowanego młodego mężczyznę ze szpadą. Odsłonięty w 1904r., autor – Hugo Lederer, uczeń Ch. Behrensa. Figura stoi na marmurowym cokole utworzonym przez nagie postacie mężczyzny i kobiety, ozdobionym czterema maskami. Jedna z anegdot głosi, że jest to autoportret rzeźbiarza, którego po przybyciu na naukę do Wrocławia sprytni żacy ograli w karty ze wszystkiego, także z ubrania – pozostała mu tylko szpada.

Foto: wroclaw.hydral.com.pl, pomnik Szermierza

Pomnik św. Jana Nepomucena
Ostrów Tumski; barokowa rzeźba wykonana w 1732r. przez Jana Jerzego Urbańskiego w/g projektu Christopha Tauscha. Przedstawia postać świętego stojącą w chmurach z uniesionym krzyżem w dłoni. Na cokole umieszczono reliefy przedstawiające wydarzenia, które doprowadziły do śmierci Nepomucena w nurtach Wełtawy. Z pomnikiem wiąże się legenda o łysym aniołku, mająca co najmniej dwie wersje (pierwsza mówi, że jest to portret syna jednego ze współpracowników mistrza, któremu zlecił on wyrzeźbienie putt; inna głosi, że aniołek stracił loczki podczas burzy).


      Foto: wroclaw.hydral.com.pl, pomnik Nepomucena na Ostrowie Tumskim

Walka i Zwycięstwo
pl. Jana Pawła II, alegoryczna, neobarokowa rzeźba autorstwa architekta Bernarda Sehringa i rzeźbiarza Ernsta Segera został odsłonięty w sierpniu 1905 roku. Po lewej stronie jest przedstawiony młody atleta walczący z lwem - alegoria walki, po prawej tenże siłacz siedzi na pokonanym zwierzęciu - alegoria zwycięstwa. Między figurami znajduje się fontanna. W 1970 rzeźby wraz z fontanną przeniesiono kilka metrów w kierunku południowym.

Pomnik prof. Jana Mikulicza-Radeckiego
ul. M. Curie - Skłodowskiej (Kliniki) z 1909 r. Artura Volkmanna. Stella marmurowa, obramienie z piaskowca.

Amor na Pegazie
promenada nad fosą (k/Teatru Lalek) z brązu, z 1914 r. -Teodor von Gosen. Autor do 1932 r. był rektorem ASP (Akademii Sztuk Pięknych) we Wrocławiu. Jest to inspiracja - młodzieniec z żywymi oczami z marmuru, a koń z oczami z topazu. Amor z kuszą ale bez strzały. Koń bez ogona. (trwają prace rekonstrukcyjne)

 

Pomnik Ofiar I Wojny Światowej

Na dziedziniec między Ossolineum a Maciejówką wróciła po ponad 60 latach rzeźba Chrystusa autorstwa Theodora von Gosena. Wieńczy pomnik poświęcony nauczycielom i uczniom sławnego katolickiego Gimnazjum Świętego Macieja, którzy polegli w czasie I wojny światowej.

Posągi Cztery Cnoty

 Park Słowackiego, było ich jedenaście i wszystkie znajdowały się w Parku Szczytnickim. Po wojnie udało się odratować cztery. Przed postawieniem na Szczytnikach zdobiły prywatną posesję koło mostu Szczytnickiego. Pochodzą spod dłut różnych rzeźbiarzy, wszystkie jednak reprezentują wysoki poziom wykonania i estetyki. W skład posągów wchodzą postacie Pallas Ateny (w zbroi i hełmie), Rei (z lwem u stóp), Ceres (z muszlą i kwiatami), Pallas Atena (z dłonią na tarczy). Ze Szczytnik do Warszawy trafiły pozostałe rzeźby Herkulesa, Hermesa, Wenus z Amorem, Florę i Trytona.

Foto: wroclaw.hydral.com.pl, pomniki Czterech Cnót, montaż w Parku Słowackiego
 

Pomnik Bolesława Chrobrego
ul. Świdnicka, Pomnik (rzeżba) jest dziełem Doroty Korzeniewskiej, absolwentki wrocławskiej ASP, zaś cokół i wstęga brązu na cokole Grażyny Jaskierskiej i Macieja Albrzykowskiego (również wrocławian). Na wstędze płaskorzeźby przedstawiające m.in. mapę Europy w 1000 roku, papieża Sylwestra II, cesarza Ottona III i św. Wojciecha. Pomnik odlano w Szymanowie pod Poznaniem, waży 6,5 tony. Projekt zatwierdził Zarząd Miasta w dniu 10.08.1999 r. Pomysłodawcą jest fundacja Pro Wratislavia (Krzysztof Mironowicz, Krzysztof Wójcik i Tomasz Kabat), która postanowiła pokryć wszystkie koszty ze zbiórek społecznych.

Pomnik Friedricha von Schillera
Schiller Denkmal, Pomnik wzniesiony w setną rocznice śmierci Schillera. Został zbudowany staraniem przedwojennego Towarzystwa im. Schillera. Projekt architektoniczny Felix Henry. Popiersie wykonał Ludwig Menzl w/g rzeźby Johanna Heinricha Danneckera. W czasie walk o Breslau zniszczony i odbudowany z inicjatywy Towarzystwa Polsko - NIemieckiej Współpracy Kulturalnej "Teatr nad Odrą" z funduszy Fundacji Współpracy Polsko - Niemieckiej za pieniądze RFN. Pomnik ponownie odsłonięto w dniu 9 V 1995 r.

Pomnik Jana XXIII
Ostrów Tumski, pl. św. Marcina, odsłonięty 5 VI 1968 r. Pomnik Jana XXIII jest projektu prof. Ludwiki Kraskowskiej - Nitschowej a wykonany został przez rzeźbiarza Eugeniusza Kozaka, adiunkta ASP Stanisława Kulina i Stanisława Michalika. Waga pomnika to 26 ton a wysokość wraz z postumentem wynosi 5,20 m. Figura papieża mierząca prawie 5 metrów pokazuje jego sylwetkę z wyciągniętą ręką błogosławiącą świat. Na cokole wyryto napis "Pacem in terris", który był tytułem najbardziej znanej encykliki Jana XXIII nazwanego przez ówczesnych "Papieżem Pokoju"


 

Iglica przed Hala Stulecia
konstrukcja o wadze 40t., proj. inż. S. Hempla, wykonana przez Mostostal, ustawiona 3 lipca 1948r. jako symbol Wystawy Ziem Odzyskanych. Kształt obrazował dążenie Polski do podniesienia poziomu ekonomicznego i kulturalnego, 3 podstawy symbolizowały robotnika, chłopa i inteligenta. Zwierciadła na szczycie zdemontowano w październiku 1948r. (22 lipca zostały zniszczone przez burzę). W 1964r. podczas remontu skrócono iglicę ze 106 do 96 m.

Pomnik Aleksandra hr. Fredry
Rynek, str. południowa. Ufundowany przez lwowskie Koło Literacko – Artystyczne, wykonany z brązu przez Leonarda Marconiego w 1879r., pierwotnie stał we Lwowie. Przedstawia poetę siedzącego w czamarze z rulonem papieru i piórem (z którego systematycznie był okradany, dopóki nie zastąpiono go plastikowym). Po II wojnie światowej pomnik przywieziono do Polski, najpierw był w Wilanowie, 15 lipca 1956, w 80 rocznicę śmierci Fredry, został ponownie odsłonięty we Wrocławiu.

Pomnik Juliusza Słowackiego
w parku Słowackiego, z 1984 r. z brązu na postumencie ze sjenitu. Autor - Andrzej Łętowski - według projektu Wacława Szymanowskiego dla Krzemieńca. Pomnik nieudany plastycznie (podobno Słowacki sam się zastanawia, co on tu robi).

Pomnik Orląt Lwowskich
na cmentarzu św. Rodziny przy ul. Smętnej (Sępolno) z 1991 r.z blachy miedzianej i granitu. Autor - Jan Siek. Orły wzlatujące w niebo.

Pomnik ofiar Katynia
w Parku Słowackiego ( koło Panoramy Racławickiej )- z 2000 r.z brązu i granitu. Autor : Krzysztof Tchórzewski. Pomnik źle ustawiony, niedobry. Pieta - matka z synem u dołu. Na cokole Anioł śmierci. Warto zobaczyć! 

Pomnik Zwierząt Rzeźnych
Stare Jatki. Jest to jedno z najchętniej fotografowanych miejsc Wrocławia. Nawet u dorosłych turystów wywołuje wesołe uśmiechy i typowo dziecięce zachowania (np. siadanie na zwierzętach – sama widziałam). Pomnik ustawiono na pamiątkę dawnej funkcji uliczki – sprzedawano tu mięso. Nie wszystkie zwierzęta pojawiły się od razu – są ustawiane stopniowo, podobnie jak krasnale. Każde zwierze ma swojego sponsora. Czasami można przeczytać o pomniku w gazecie w związku z cyklicznie powracającymi planami odlania rzeźby krowy. Podobno jednak krowa jest za duża (a więc i za droga) i żaden sponsor się nie zdecydował. Warto zobaczyć!

Powodzianka
Pomnik oddaje hołd wszystkim wolontariuszom, którzy brali udział w akcji zabezpieczania miasta przed powodzią w lipcu 1997 roku. Pomnik odsłonięto na moście Uniwersyteckim w pierwszą rocznicę wydarzenia. Przedstawia kobietę ratującą książki. Twórcą pomnika jest Stanisław Wysocki.

 

Wrocławskie Krasnale
W 2005 r. W sierpniu na ulicach Wrocławia stanęła pierwsza piątka skrzatów: Szermierz stanął na pl. Uniwersyteckim, Rzeźnik na Jatkach, Pracz Odrzański przy moście Piaskowym, a dwa Syzyfki na ul. Świdnickiej. Rzeźby zaprojektował Tomasz Moczek, absolwent wrocławskiej ASP. Z czasem krasnali przybyło – Więzień, Śpioch, Strażnik, Kuźnik, Gołębnik, Słupniki, itd. Pojawiła się także grupa krasnali na pl. Teatralnym. Historia wrocławskich krasnoludków sięga stanu wojennego i Pomarańczowej Alternatywy – od 1982r. krasnoludki zaczęły pojawiać się na ścianach – w miejscach, gdzie zamalowano nielegalne napisy. Największy happening Pomarańczowe Alternatywy – „krasnoludkowi Rewolucja” – odbył się 1 czerwca 1988 r. Po 1989 r. krasnale we Wrocławiu zeszły "do podziemia". Waldemar Frydrych "Major", twórca Pomarańczowej Alternatywy wyjechał za granicę. O krasnalach niemal zapomniano. Miasto przypomniało sobie w końcu o nich w 2005 r. Największy – pomnik krasnala – znajduje się na ul. Świdnickiej. Krasnali ciągle przybywa, niestety ciągle też wandale kradną sympatyczne skrzaty. Od pewnego czasu krasnale mają wbudowane nadajniki GPS, dzięki czemu można je skutecznie chronić przed kidnapingiem. Baczniejszą uwagę zwracają na nie również patrole straży miejskiej i policji. Krasnale stanowią symbol i doskonałą reklamę miasta – wielu turystów podczas zwiedzania wręcz podąża ich tropem.

 

Wykorzystane teksty pochodzą z materiałów zebranych wykorzystanych na kursie przewodników miejskich po Wrocławiu (2007)



Pomniki i fontanny przedwojennego Wrocławia!



WIĘCEJ INFORMACJI UDZIELĄ PAŃSTWU NASI PRZEWODNICY! 

ZAPRASZAMY NA WYCIECZKI Z PRZEWODNIKIEM!